aşkta sınır tanımam | no limits in love

[böylesine uğraşıp da bir türlü bitiremediğim bir girdi daha olmadıydı, yazmak istediğim herşeyi yazamayacağım, kitabın tatmin edici bir özetini de veremeyeceğim, zor olduğundan değil ama başka yerlerde bulunabilir (mesela bu eleştirelmiş gibi duran yazıda), insanın için dokanan birşeyler var bu konuda... her girişimimde başka alakasız yerlere dağılmışken kendimi buluyorum... dönüşen yaşam tarzımız, kentle ve işimizle yaptığımız sözsüz anlaşma, kimliğimiz/markamız, yeni ve aşırı çalışmaya dayalı sıkıştırılmış koşturmalı zaman kullanımımız (verimsiz zaman kullanımına tahammülümüz yok), iş yerlerimizin daha rahat ve daha bireyselleştirilebilir ve daha cool hali (yaratıcılık kuluçkaları), yeni giyimimiz (seçenekler: gündelik ya da tarz sahibi), bisiklet yolları talebimiz (sanki en önemlisi buymuş gibi florida bunu tekrarlayıp duruyor), bize gösterilen tolerans, bizim başkalarına gösterdiğimiz tolerans ve bütün bunların faydacı ve planlanmış yapısı... bir yerde anlamlı birşey yapmamıza izin verilmişse bunun tek sebebi üretmemizin koşullarını sağlamak.. bize güzel bir çalışma odası dekore etmişler ki daha verimli çalışabilelim... hayatımızla ilgili gurur duymaya çalıştığımız herşey piyasaya katma değer üretmek üzere bilinçli biçimde kullanılan stratejiler gibi... bireyselliğimiz ne kadar vurgulanırsa, anlıyoruz ki o kadar bireysellikten uzaklaşmışız ve bir "sınıfın" parçası kılınmışız. bundan gurur duyuyoruz. hala hakim sınıf değilsek de (tabi florida hakim sınıf olduğumuzu söylüyor, çünkü mesela ben sabancı holdingin varisiyle aynı sınıftayım ya... yani karar süreçlerine katılmakla mı hakim olunuyor, yok tabii ki öyle değil, zevklerimiz, tarzımız, satın alma gücümüz falan.. değil mi, piyasa demokrasisi..) hakim sınıfın sağkoluyuz, ve bizim için de güzel bir sofra kurulmuş durumda:] richard florida ve the rise of the creative class.. ne yazsam beylik geliyor. en az florida'nın yazdıkları kadar... herkesin bildiği gördüğü ve yaşamakta olduğu şeyler... florida'nın bunu kabullenen ve öven tavrı da çok alışıldık, ve bundan rahatsız olup karşı çıkmanın ifadeleri de görüyorum ki hep alışıldık... florida'ya yönelik akademik eleştirilerin dahi çok derin olduğunu söyleyemeyeceğim... aslında üretimde çalışan işçiler, servis çalışanları ve yaratıcı sınıf olarak yaptığı üçlü ayrım toplumsal iş bölümünün karmaşıklıklarını ifade edebilmekten çok uzak. yani patronlar sermayedarlar yatırımcılar girişimciler politik karar alıcılar vd bunların hangi sınıfa girdikleri çok da belli değil.. (yaratıcı sınıfa girdiklerini seziyoruz) patron-sermayedar ve çalışan ayrımı sanırsınız ortadan yitmiş.. sanırsınız bu toplumda bir yönetim hiyerarşisi yok, sanki karar alma süreçleri yok, temsil meseleleri çözülmüş... bunlardan bahsetmiyor ama mesela yaratıcı sınıfın bu yaratıcılık adı verilen harika şeyden tek başına faydalandığından bahsediliyor. toplumsal adaletsizlik artık bir gelir ve karar adaletsizliği değil, hayattan tat alma ve tatmin edici işler yapmakla ilgili bir adaletsizlik. diyor ki yaratıcılık bütün işlere katılmalı, herkesin içindeki yaratıcılığı kullanabilmesine imkan tanımalı. sanatçılardan devralınmış bir temenni bu, romantiklerden durumculara kadar geçen bir 'herkesin sanatçı olduğu toplum' düşünü hatırlatıyor. sanatçılar o kadar otonom ve tatmin edici bir yaratım süreci olarak yaşıyorlar ki hayatlarını, herkesin de bundan kendi paylarını almaları olası en güzel dünya senaryosunu oluşturuyor. şimdi yaratıcılık artık her anlamda bir ekonomik katma değer üretme eylemi olarak işe koşulabildiğine göre şüphesiz aynı temenniyi işine aşık bir beyaz yakalıdan işitmek şaşırtıcı değil. bu liberal alemde her etkinlik bir ekonomik değer ürettiği ölçüde varoluyor. ve ekonomik değer üretme potansiyeli barındıran her etkinliği piyasanın dahiline çekmek ve paraya tahvil etmek başlı başına bir yaratıcı etkinlik. sürekli problem arıyoruz artık. problem çözmenin iki türüne işaret etmek istiyorum. bildiğimiz anlamda problem çözme hemen tüm etkinliklerimizi tarif etmekte kullanılabilir. burada brief alımlanır, ve problem sürekli yeniden tanımlanacaktır. bu baştan aşağı yaratıcı bir süreç olabilir. daha az yaratıcı da olabilir. ama üretkendir. şimdi bir tür daha dayatıyor liberal ekonomi. ortalıkta fol yok yumurta yokken problem oluşturmak ve ekonomik değer üretmek. problem o zaman bir problem üretmek. bu ikinci tür, girişimcilik, yatırımcılık, bir fikir sahibi olup yatırımcı aramak, ya da yatırımcıların yanında çalıştığı için fikirler aramak, ürün yönetimi, bilim insanlığı gibi alanları kapsıyor ve bu da baştan ayağa yaratıcılık talep ediyor. burada pazarlama ve reklamcılığın önemi ne kadar vurgulansa az (ama florida bunlardan neredeyse bahsetmiyor)... detaylandırmak mümkün, florida'nın şemalarını. başta sınıf şemasını, sonra yaratıcılık adı verdiği başlığı. çünkü bu belki bize niye bu işleri yürütmekte olduğumuzla ilgili daha somut ve güncel bir fikir verebilir. yani piyasa denen bir hayalet dümeni oraya kırdığından değil de belki aklı başında karar alıcıların verdiği bir seri karar üzerine böyle böyle insanlar olarak yetiştirilmişizdir? belki aldığımız ve verdiğimiz eğitim, yaşam tarzımız ve bunun dönüşümleri, belki bunlar piyasayı hem dinleyen, hem analiz eden, hem de yönlendiren bir takım kişiler tarafından yukarılardan aşağılara örgütleniyordur... kendimizin diye sahiplendiğimiz ve bize has olduklarını zannettiğimiz herşey bu çağda dahi belki de dünya çapındaki büyük bir grup insanla paylaştığımız özelliklermiştir.. bize gösteriyorlardır, sonra bizi gösteriyorlardır, sonra eskiden nasıl aile idealleri vardıysa şimdi büro çalışanı idealleri varmıştır, belki bu mem'ler medya üzerinden yayılıyormuştur, çağı yakalamak ve hayatı sömürmek üzere yarış ediyorken yeni trendleri anlamak ve markamıza eklemek gerekiyormuştur... kraldan çok kralcı, yaratın diyenden çok yaratıcılığın savunucusu (ve şüphesiz kölesi) olmuşuzdur. yani önce bir organizasyon adamı idik, lise eğitimimizi buna göre aldık, eğer orada kalsaydık bir memur, bir servis sektörü, bir ara adam, bir emir dinleyici olacaktık, rolümüz buydu, ama orada kalmadık, bir usta-çırak, bir meslek adamı olmak üzere üniversite bitirdik. artık memuriyet ve bürokrasiden fena şey yoktu liberal zihnimiz için. ama orada da kalmadık. kalmış olabilirdik. ama okulda kaldık. ve okul güncel koşullara göre kabuk değiştirdi. yaratıcılığı engelleyen usta-çırak yeni düşmanımızdı. okul bize tolerans gösterdi, biz de başkalarına tolerans gösterdik, artık yaratıcıydık ve yaratıcı yetiştiriyorduk. yaratıcı işimizi seviyorduk. amor fati. aşkımızın kölesi olabilirdik.

[turned out to be a difficult entry for me, i just can't handle this issue!?.. i will not give an account of the book (but there is one here).. there is something "touchy" here.. i start writing about it again and again and find myself branching over inessential issues... it's about our changing lifestyle, for me, it's about being a new "us". our will to individuality is submerged in a generality in an ironic reversal. i will set aside all the considerations about proofs, statistics, methodology, effectiveness, or causality (nor wil i take them as granted). rather i will write about this ironic reversal. when florida writes about the characteristics of a new class, that seemed to me to be right on the spot. the apparent transformation of a kind of white-collar person. the tacit agreement between us and the city and the company, our identity/brand, our new "warped" time usage which keeps us on a constant run (we can't spare our time), the new more comfortable and cool arrangements in our workspaces ("thirdspaces" added, all for emergent creativity and alleged fulfillment: make workplace more exciting than home), our new and casual, or stylish dressing (express yourself, be yourself, construct yourself, your brand i mean -be cool), (most important of all:) our bicycle roads, tolerance that we enjoy so much, and underlying pragmatism and "soft" pre-planning: if someday we were led to striving for leading more meaningful lives, it was all about our productivity, efficiency, creativity, economic gain that we produced. (not the worst scenario, is it? at least we have no anxiety about hunger or homelessness..).. everything about ourselves, that we are proud of doing and being, are consequences of conscious strategies of others, devised to add-gain value from the market, via our creativity and productivity. we are the "right-hand" class of the sovereign (and still i'm whining!) if not (as florida asserted) the sovereign itself. at least there's a dinner table for us too. the book is:] richard florida, the rise of the creative class. (everything i wrote about this issue seemed to me to be stereotypical) it might be fruitful to elaborate on florida's simple schemes, first the scheme of classes, then the issue of creativity. i have to state that, the tripartite class structure described by florida is far from complete: industrial (and manufacture) workers, the service sector workers and us, the creative class. but where are the entrepreneurs? (within the creative class.) the bosses? (within the creative class.) capitalists? (within the creative class.) political decision makers? (within the creative class.) and so on... bourgeoisie and upper-middle classes are mingled with some mid-class white collars, and are altogether gathered in this new class. here, there's no issue of ownership, no question of exploitation, unequality is altogether abolished for this new ruling elite!! indeed this simplistic (if not naive) opinion of florida is shared by many white collar employees, who tend to see themselves not through their own reality, but through an image projected on several generic brand-personalities. so, to florida, hierarchical administrative structures are invisible, if there are managerial structures, we, the creative ones, are the governors. no, don't think of florida as inconsiderate, he values creativity more than everything, and advises in favor of a more equal distribution of it (to the hairdressers and factory workers) (and this is nice). when we do creative jobs, then our lives might be more fulfilled (but also try "street-level activities", it helps), talking about inequality in wages and life-standards is just banal (and there're no other countries, nor a third industrial, or a fourth primitive world... other countries do not have peoples, they're mere trade rivals). so the privileged is basically privileged in fulfillment. and that's true. and a life with creative occupations is nice. this is a wish that was transferred from artistic avant-garde; from the romantics to the situationists, a society is summoned, where everybody is an artist, a perpetual creator of his/her own life. those artistic people led their lives in so exciting ways, that, when they imagined a utopian future, what they envisaged was a life in an ideal image of their milieu. now that creativity is re-established as an economic activity, with an unprecendented effectivity, for every aspect of the market (or life?), it's not surprising to hear that same wish, from a white-collar workaholic, who has taken over creativity from the artists. in this liberal realm, any activity is present, as long as it produces an economic value. and absorbing everything that has a potentiality to produce any economic value, and converting it to money, is itself a very important creative activity.

creativity occurs in problem solving, which might be thought to be a general class, including almost every human act. now i would like to distinguish two sub-types of problem solving. in one type, brief is given. but the problem should be constantly re-defined. this may or may not be conducted as a creative process (in process: doing something in an unusual way, in product: obtaining "new" and still "usable" or "meaningful" results). but it should be productive. and now there's this other sub-type: you have to produce a problem even out of nothing. or you should find something to be considered as a problem, i mean, find something to do or to produce or to sell or to spend your energy! it's called economy, drive it. now your problem is creating problems. this is an activity of entrepreneurs, capitalists (or employees of the capitalists), product managers, designers (as product managers and marketers), and scientists etc. this is absolutely creative work. here we should stress the importance of marketing and advertisement (but florida seems to omit these as creative activities)...

maybe we were cultivated to be somebody. and this was not altogether haphazard. someone knew it. planned it. there are stages of education. one for the workers and service workers (primary education, no need for thinking, just an ability to read-write, and an eagerness to defend your state's values), another for ordinary officialdom (ordinary high school for uniform organisation people), one for professionals (university and higher education).. and for the academics even a higher one. but the professions changed. and the professionals have to be educated differently now. we're living this transition. there's no specter of market, strolling around our world and demanding its necessities, no, there are top down decision-making hierarchies. socio-economic transformations are carefully monitored, and assessed and turned into relevant decisions. and then via mass media, they are revelated to us. there's a sphere of media and commodity distribution relevant to each group. we get our messages. and this is culture. that's a trend, a cool person, a commodity, luxury, a fine wc in a fine restaurant, a bar of chocolate, a nice courtyard, a nice look while getting out of the car, a designed item, a sponsored festival, a new hairstyle, a workshop experience. we get our message from everywhere. we are all trend-trackers. the world changes, and we easily smell what we ought to turn into. yesterday it was mustache, now a beard; you were an engineer, you had a family and two children, and charles was in charge, today you're perpetually about to meet your daughter's mother, and you're lost, you have to be lost, you have to stay cool, you're there, you should be there, the messages are clear, that's hip, you have to experience; once, it was what you bought, now it's what you experience. so go for it. or seem to be a looser. you are a looser anyway, but you shouldn't seem to be one. now that you're racing ahead for your personal brand's sake, you are more enthusiastic than the rulers themselves, a zealous defender (and slave) of creativity, for economy's sake, which is an inherent "good". now the rulers are tolerant. and we are also tolerant. we are creative. and we cultivate creativity. and everything before creativity is evil. we commenced a war against the old-world. we love our creative jobs. we are ready to be the slaves of our fate.